خلاصه دانشها

دانشمندی در بیابان به چوپانی رسید و به او گفت :
چرا به جای تحصیل علم ، چوپانی می کنی ؟

چوپان در جواب گفت :
آنچه خلاصه دانشهاست یاد گرفته ام .

دانشمند گفت :
خلاصه دانشها چیست؟

چوپان گفت : پنج چیز است :

تا راست تمام نشده ، دروغ نگویم . 
تا مال حلال تمام نشده ، حرام نخورم . 
تا از عیب و گناه خود پاک نگردم ، عیب مردم نگویم . 
تا روزیِ خدا تمام نشده ، به در خانهٔ دیگری نروم .
تا قدم به بهشت نگذاشته ام ، از هوای نفس و شیطان ، غافل نباشم.  

دانشمند گفت : "حقاً که تمام علوم را دریافته ای ، هر کس این پنج خصلت را داشته باشد از آب حقیقت علم و حکمت سیراب شده است !"